Công chứng giấy tờ giả, văn phòng công chứng liên đới bồi thường 7,6 tỷ đồng

Liên quan đến vụ án lừa đảo 23 chiếc xe ô tô của bị cáo Trần Thị Thu Trang (CAO đã thông tin), Văn phòng công chứng (VPCC) Vương Đình Hợp (trụ sở tại thị trấn Di Linh, huyện Di Linh - Lâm Đồng) vừa bị TAND tỉnh Lâm Đồng tuyên phạt cùng bị cáo liên đới bồi thường cho bị hại 7,6 tỷ đồng, do hành vi công chứng 24 món giấy tờ giả nhưng không xác minh, không yêu cầu giám định.

Theo nội dung vụ án, cuối năm 2016, Trần Thị Thu Trang (45 tuổi, trú thị trấn Di Linh) vay tiền của nhiều người, sau đó cho người khác vay lại để hưởng chênh lệch lãi. Do nhiều người vay tiền của Trang không trả, Trang lâm cảnh nợ nần.

Cùng thời gian này, Trang thuê 18 xe ô tô của 4 người ở TP. Đà Lạt và các huyện Đức Trọng, Di Linh với giá thuê từ 16 triệu đến 24 triệu đồng/tháng, sau đó cho người khác thuê lại với giá tiền cao hơn. Đến tháng 9-2017, do làm ăn thua lỗ, Trang thuê Võ Cảnh (40 tuổi, trú tại phường Vĩnh Hòa, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà) và Phạm Thị Tùng Thanh (49 tuổi, trú TP. Hồ Chí Minh) làm giả 1 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (đất không có thật) và 23 Giấy chứng nhận đăng ký xe mang tên Trang (với những chiếc xe Trang đang thuê). Trang đã trả cho Cảnh và Thanh 101 triệu đồng tiền công làm giả số giấy tờ trên.

Bị cáo Trần Thị Thu Trang tại phiên toà

Sau đó, Trang mang tất cả giấy tờ giả này đến VPCC Vương Đình Hợp công chứng hợp đồng ủy quyền cho bà Võ Thị Kim Nga (48 tuổi, trú trị trấn Di Linh) toàn quyền định đoạt 18 xe ô tô và mảnh đất tại 28 Lê Lai, phường 5, TP. Đà Lạt để vay của bà Nga 10,3 tỷ đồng.

Quá trình điều tra, cơ quan Công an cũng làm rõ, Trang còn thuê hàng chục xe ô tô khác, sau đó làm giả giấy tờ, thế chấp cho 7 người để vay nhiều tỷ đồng. Tuy nhiên, những bị hại đã giao nộp lại xe, không làm đơn tố cáo Trang nên cơ quan Công an không đề cập đến. Tại Tòa, các bị cáo thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội.

Ông Vương Đình Hợp – Trưởng VPCC Vương Đình Hợp, cho rằng, việc làm của VPCC là hợp pháp, việc bị cáo Trang dùng hồ sơ giả đến công chứng, Văn phòng không thể phát hiện được. Tuy nhiên, lập luận này đã bị Hội đồng xét xử, trực tiếp là thẩm phán Nguyễn Kim Đồng - Chủ toạ phiên toà bác bỏ, cho rằng, theo Luật Công chứng, công chứng viên phải có trách nhiệm xác minh, nếu nghi ngờ thì yêu cầu giám định giấy tờ trước khi công chứng nhưng VPCC Vương Đình Hợp đã không thực hiện.

Xét hành vi của các bị cáo là nghiêm trọng, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt bị cáo Trang 20 năm tù giam về tội lừa đảo, 5 năm tù về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức; tổng hình phạt 25 năm tù giam. Hai bị cáo Cảnh và Thanh chung mức án 3 năm tù/bị cáo về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức. Về bồi thường thiệt hại, Tòa tuyên VPCC Vương Đình Hợp và bị cáo Trang liên đới bồi thường cho bà Nga 7,6 tỷ đồng. Riêng bị cáo Trang còn phải bồi thường thêm cho bà Nga trên 1,6 tỷ đồng.

Theo phân tích của luật sư Vũ Thành Nam - Trưởng Văn phòng luật sư Nhân Vũ (tại Đà Lạt), người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị hại Võ Thị Kim Nga trong vụ án này: Trước việc một người đem hàng chục chiếc xe ô tô đứng tên mình đi cầm cố tư nhân (sau đó giấy tờ xe được cơ quan chức năng xác định là giả), chắc chắn phải chịu mức lãi suất cao, mà không thế chấp ngân hàng thì bằng kinh nghiệm, nghiệp vụ, công chứng viên phải nhận ra điều bất thường, từ đó có biện pháp kiểm tra, ngăn chặn hoặc phối hợp với cơ quan chức năng làm rõ, tránh việc "tiếp tay" cho tội phạm.

Hành vi nhập nhằng công chứng giấy tờ thật, giả xảy ra tại nhiều VPCC, vô tình hay cố ý giúp sức cho các đối tượng âm mưu thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của bị hại, gây bất bình, bức xúc trong dư luận xã hội nhiều năm qua.

Việc Hội đồng xét xử TAND tỉnh Lâm Đồng tuyên buộc VPCC Vương Đình Hợp có trách nhiệm liên đới bồi thường 7,6 tỷ do không làm đúng chức trách, đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động của một VPCC được dư luận đồng tình, nhằm có tính răn đe, nhắc nhở các VPCC phải minh bạch, cẩn trọng hơn, có trách nhiệm trong việc thực hiện quyền hạn của công chứng viên.